Jesteś osobą, która ma małe, zaufane grono znajomych. Mija trochę czasu, zanim otworzysz się w towarzystwie nowych osób. W pracy lub szkole trzymasz się z tyłu i unikasz zabierania głosu, aż nie będzie to konieczne. Zdarza się, że czujesz lęk przed ludźmi. Jednocześnie cenisz sobie czas spędzony w samotności – czujesz, że naprawdę odpoczywasz i ładujesz wtedy baterie. Imprezy i tłumy ludzi zazwyczaj Cię przytłaczają i unikasz tego typu spotkań.
Powyższy opis pasuje do Ciebie? Jeśli tak, to całkiem możliwe, że uważasz się za introwertyka. Masz wątpliwości i zastanawiasz się, czy Twój brak zainteresowania sytuacjami społecznymi nie jest podyktowany czymś innym?
Odpowiedź zależy od powodów, dla których te zachowania wydają Ci się najbardziej naturalne i Twoich odczuć związanych z samotnością.
Czym różni się introwertyzm od fobii społecznej?
Introwertyzm i fobia społeczna są często mylone ze sobą. Chociaż oba wiążą się z preferowaniem samotności i unikaniem skupisk ludzkich, różnią się pod względem natężenia objawów, ich wpływu na codzienne funkcjonowanie oraz przyczyn powstawania.
Introwertyzm to cecha osobowości, która charakteryzuje się czerpaniem energii z przebywania w samotności i skupianiem się na świecie wewnętrznym. Introwertycy preferują spokojne zajęcia, takie jak czytanie lub spędzanie czasu na łonie natury. Mogą odczuwać dyskomfort w dużych skupiskach ludzi i potrzebować czasu na regenerację w samotności.
Fobia społeczna jest jednym z pięciu zaburzeń lękowych. Osoby z fobią społeczną odczuwają intensywny lęk przed ludźmi, za którym stoi strach przed byciem ocenianymi lub ośmieszanym przez innych.
Czym jest introwertyzm?
Jako introwertyk prawdopodobnie doskonale czujesz się we własnym towarzystwie lub wąskim gronie znajomych. Bycie introwertykiem jest cechą osobowości, więc jest częścią Ciebie – niekoniecznie czymś, co możesz czy chcesz zmienić. Nauka i rozwijanie określonych umiejętności może pomóc Ci czuć się bardziej swobodnie w grupie, ale nowe umiejętności tak naprawdę nie zmienią tego, skąd czerpiesz energię.
Wielu introwertyków woli środowiska minimalnie stymulujące – często lubią działać solo lub spędzać czas w znajomych przestrzeniach. Co ciekawe, w zaufanym gronie potrafią być naprawdę otwarci i pełni energii. Przebywanie w bardziej ruchliwych lub aktywnych środowiskach niekoniecznie wywołuje u nich niepokój – po prostu wiedzą, że będzie wymagać to większych nakładów energii.
Czym jest fobia społeczna?
Życie z lękiem przed ludźmi zwykle związane jest ze zdenerwowaniem i strachem w sytuacjach towarzyskich lub nawet na samą myśl o nich. Wynika on z przekonania, że inni Cię odrzucą lub ocenią negatywnie. Jeśli jesteś introwertykiem, trzymasz się na uboczu, bo cenisz sobie samotność. W przypadku lęku przed ludźmi możesz tak naprawdę chcieć dołączyć do towarzystwa, ale obawiać się tego, jak zostaniesz przyjęty i czy środowisko Cię nie odrzuci. Spotykając się z ludźmi, spędzasz dużo czasu na rozmyślaniu o tym, co powiedziałeś lub zrobiłeś i martwisz się, jak inni to odbiorą. Ten lęk może być na tyle nasilony, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie w życiu codziennym.
Mając lęk społeczny, możesz:
- odczuwać obawy przed zrobieniem czegoś wstydliwego publicznie,
- skupiać się na możliwości popełnienia gaf,
- czuć się sfrustrowany lub samotny,
- obawiać się wystąpień publicznych i rozmów z obcymi, odczuwać nieśmiałość
- unikać jedzenia lub picia w towarzystwie,
- czuć strach przed korzystaniem z toalety publicznej.
Może się to objawiać szeregiem dolegliwości fizycznych, począwszy od drżenia i pocenia rąk, przez duszności i szybsze bicie serca, aż po nudności i zawroty głowy. Osoby z fobią społeczną często unikają sytuacji, które budzą u nich lęk, co może prowadzić do izolacji społecznej i depresji.
Jak odróżnić introwertyzm od fobii społecznej?
Chociaż obie charakteryzują się unikaniem niektórych sytuacji społecznych, to ich podłoże i nasilenie są różne. Introwertycy nie odczuwają lęku przed ludźmi, a jedynie preferują mniejszą ilość stymulacji.
Główne różnice między introwertyzmem a fobią społeczną:
- Poziom lęku. Introwertycy mogą preferować samotność, ale nie unikają ludzi z powodu strachu.
- Poczucie dyskomfortu w towarzystwie innych osób. Introwertycy mogą odczuwać dyskomfort w szerszym gronie lub po dłuższym przebywaniu z ludźmi. Osoby z fobią społeczną odczuwają dyskomfort w każdej sytuacji społecznej, nawet w gronie bliskich osób.
Kiedy szukać pomocy?
Jeśli lęk przed ludźmi znacząco utrudnia funkcjonowanie, uniemożliwia nawiązywanie relacji i prowadzi do unikania ważnych wydarzeń, to znak, że potrzebna jest pomoc.
Zwróć szczególną uwagę na sygnały ostrzegawcze:
- silny i długotrwały lęk, nawet w sytuacjach, które kiedyś nie stanowiły problemu,
- unikanie kontaktów i wycofywanie się z życia społecznego,
- poczucie dyskomfortu i zażenowania w towarzystwie innych osób, nawet w gronie bliskich znajomych,
- niski poziom samooceny i poczucie niższości,
- objawy somatyczne.
Z czasem prowadzi to do izolacji, samotności, a nawet depresji. Pomoc terapeuty może wiele zmienić. Nie wahaj się jej szukać. Dobry specjalista zaoferuje Ci wsparcie w przezwyciężaniu lęku i będzie z Tobą pracować nad obawami, których doświadczasz.
Jakie są dostępne metody leczenia fobii społecznej?
Leczenie fobii społecznej zazwyczaj opiera się na dwóch filarach: psychoterapii i farmakoterapii.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest najbardziej skuteczną metodą psychoterapii w leczeniu fobii społecznej. Podczas terapii pacjent uczy się rozpoznawać i modyfikować negatywne myśli automatyczne, które wywołują lęk i prowadzą do unikania sytuacji społecznych. Trenuje również nowe umiejętności radzenia sobie z lękiem i stopniowo wystawia się na trudne sytuacje, co pozwala mu na oswojenie się z nimi i zmniejszenie lęku.
Farmakoterapia może być stosowana jako uzupełnienie psychoterapii, szczególnie w przypadku silnych objawów lęku. Leki pomagają zmniejszyć objawy, takie jak nadmierne pocenie się, drżenie rąk i kołatanie serca, co ułatwia pacjentowi udział w psychoterapii i stopniowe pokonywanie swoich lęków.
Przy odpowiedniej pomocy większość osób może znacząco poprawić swoje samopoczucie i jakość życia.
Gdzie szukać pomocy?
Czujesz, że ten problem jest Ci bliski, a dolegliwości, z którymi się zmagasz, wpływają na jakość Twojego życia?
Skontaktuj się z nami, a wspólnie znajdziemy rozwiązanie.
Centrum Zdrowia Psychicznego „Balans”
ul. Staszica 19/3
47-400 Racibórz
tel. 690 555 127
e-mail: kontakt@terapiabalans.plJeśli znasz kogoś, kto potrzebuje wsparcia, wyciągnij do niego pomocną dłoń i wyślij ten artykuł.