Doświadczasz przewlekłego bólu, a lekarze nie potrafią jednoznacznie określić przyczyny? A może zmagasz się z nawracającymi bólami głowy, problemami żołądkowymi lub uporczywym napięciem w ciele, mimo że wyniki badań mieszczą się w normie? Być może Twoje ciało próbuje przekazać coś, czego Twój umysł jeszcze nie potrafi nazwać. Tym obszarem zajmuje się psychosomatyka – dziedzina badająca, w jaki sposób nasze emocje, myśli i stan psychiczny wpływają na funkcjonowanie organizmu. Psychosomatyka nie oznacza, że ból jest wymyślony – przeciwnie, jest realny. Tak, to boli naprawdę, choć wyniki badań mówią, że jesteś okazem zdrowia.
Czym jest psychosomatyka?
Psychosomatyka to dziedzina zajmująca się wzajemnym oddziaływaniem psychiki i ciała. W dosłownym tłumaczeniu „psyche” oznacza duszę, a „soma” – ciało. Przez wiele lat medycyna i psychologia traktowały te obszary oddzielnie. Dziś coraz więcej badań naukowych potwierdza, że to, co dzieje się w naszym umyśle, bezpośrednio wpływa na ciało – i odwrotnie.
Z perspektywy psychosomatyki człowiek jest postrzegany jako nierozerwalna całość – jedność psychiki i ciała. Nie sposób oddzielić emocji od procesów fizjologicznych, ponieważ zaburzenia w jednej sferze nieuchronnie wpływają na drugą. W medycynie psychosomatycznej kluczowe znaczenie ma nie tylko diagnozowanie i leczenie objawów somatycznych, ale również poszukiwanie ich psychicznych przyczyn – ukrytych emocji, stresu czy doświadczeń, które mogły znaleźć odzwierciedlenie w ciele.
Jak emocje wpływają na ciało?
Każda emocja niesie ze sobą określoną reakcję fizjologiczną. Gdy się boimy, serce bije szybciej, oddech przyspiesza, a mięśnie napinają się, przygotowując ciało do reakcji „walcz lub uciekaj”. Kiedy z kolei odczuwamy smutek, ciało staje się jakby cięższe, spowolnione, obniża się poziom energii. To są normalne reakcje. Problem pojawia się, gdy te reakcje nasilają się i występują przewlekle. Ciągły stres, napięcie czy smutek mogą powodować trwałe zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego, hormonalnego i odpornościowego, prowadząc do realnych objawów somatycznych: bólu głowy, zaburzeń trawienia, napięcia mięśniowego, problemów ze snem czy obniżonej odporności. W konsekwencji mogą pojawić się zaburzenia snu czy odżywiania, a także zaburzenia lękowe lub depresja. To nie „wymysły” ani „histeria” – to sygnały, które wysyła ciało, gdy psychika jest przeciążona, bo bierzesz na siebie za dużo, a w pędzie zapominasz o regeneracji, chwilach relaksu czy złapaniu dystansu. Dlatego tak ważne jest, aby słuchać swojego ciała – to ono często pierwsze daje znać, że coś w naszym życiu wymaga uwagi, że należy coś zmienić, zaopiekować się sobą.
Ciało jako barometr psychiki
Nieprzypadkowo mówi się, że ból to wołanie o zmianę. Ciało nie ma innego sposobu, by wyrazić to, co dzieje się w psychice. Zdarza się, że dopiero choroba, przewlekłe dolegliwości lub spadek sił zmuszają nas do zatrzymania się i zadania sobie pytania: co moje ciało próbuje mi powiedzieć? Wtedy właśnie pomaga holistyczne spojrzenie na siebie – nauczenie się tego, jak rozumieć sygnały płynące z ciała, jak nazywać emocje, jak redukować napięcie i odzyskiwać równowagę. Nie chodzi o to, by zastąpić medycynę psychologią, lecz o to, by widzieć człowieka jako całość – z jego historią, emocjami i doświadczeniami. Trudno samodzielnie dotrzeć do źródła problemu, kiedy zdrowie wymyka się spod kontroli, a dolegliwości spędzają sen z powiek.
Tak, to boli naprawdę
Jeśli czujesz, że Twoje ciało wysyła sygnały, których nie potrafisz odczytać lub nie wiesz, jak to wszystko „naprawić”, skorzystaj z profesjonalnego wsparcia. Specjaliści z Centrum Zdrowia Psychicznego „Balans” pomagają w zrozumieniu związku między emocjami a reakcjami ciała, uczą rozpoznawania źródeł napięcia i wspierają w procesie odzyskiwania równowagi psychofizycznej. W atmosferze empatii i zrozumienia możesz odkryć, co naprawdę próbuje powiedzieć Twoje ciało – i jak na nowo zadbać o siebie w pełni.
Psychosomatyka przypomina nam o czymś, co często gubimy w codziennym pędzie: że nie jesteśmy oddzielnymi częściami, lecz złożoną, współgrającą całością. Nasze emocje, myśli, ciało i duch są ze sobą nierozerwalnie połączone. Dbanie o zdrowie to nie tylko dieta i ćwiczenia, ale także czułość wobec siebie, umiejętność odpuszczania i świadome przeżywanie emocji.
Centrum Zdrowia Psychicznego „Balans”
ul. Staszica 19/3
47-400 Racibórz
tel. 690 555 127
e-mail: kontakt@terapiabalans.pl
Jeśli znasz kogoś, kto potrzebuje wsparcia, wyciągnij do niego pomocną dłoń i wyślij ten artykuł.